Op 18 januari 2017 is gedebatteerd over het wetsvoorstel Kwaliteitsborging voor het bouwen. Bij het debat waren – naast minister Blok – de Kamerleden De Vries (PvdA), Van de Linde (VVD), Ronnes (CDA), Bashir (SP), Madlener (PVV), Bisschop (SGP) en Koolmees (D66) aanwezig. Op de website van de Tweede Kamer is het ongecorrigeerde verslag van het debat te lezen. Een link naar dat verslag en naar de in deze samenvatting beschreven amendementen is te vinden onder Wet kwaliteitsborging op deze website.
In deze samenvatting is een korte weergave gegeven van de belangrijkste onderwerpen die tijdens het debat besproken zijn: de aansprakelijkheid van de aannemer, de rol van de gemeente, leges, monumenten, implementatie en de dossiervorming.
Aansprakelijkheid van de aannemer
Alle partijen spraken steun uit voor de aanscherping van de aansprakelijkheid van de aannemer. De VVD had geen commentaar bij de wijze waarop dit onderwerp nu al geregeld is in het wetsvoorstel.
De aansprakelijkheid ging echter voor de PvdA nog niet ver genoeg. De Vries diende daarom een amendement (nr. 11) in om de aannemer in alle gevallen aansprakelijk te kunnen stellen, ook als de fout door of in opdracht van derden is gemaakt. Vanuit diverse partijen werd daar tegenin gebracht dat een dergelijke aansprakelijkheid niet terecht is in gevallen dat bijvoorbeeld een opdrachtgever direct aan een onderaannemer vraagt bepaalde werkzaamheden uit te voeren. Minister Blok gaf aan het amendement van De Vries in deze vorm te ontraden.
Vanuit het CDA kwam een heel ander geluid: Ronnes diende een amendement (nr. 9) waarmee de aangescherpte aansprakelijkheid voor de aannemer niet zou gaan gelden voor een overeenkomst met een professionele opdrachtgever, maar alleen voor een overeenkomst met een consument. Argument hiervoor was dat de professionele opdrachtgever zelf weet wat hij opdraagt en je eventuele fouten dan niet de aannemer kan verwijten. Tegen dit amendement werd door De Vries ingebracht dat een aannemer moet weten wat hij bouwt en opdrachten die niet leiden tot een bouwwerk dat voldoet aan de wet niet moet aannemen. Ook de VVD steunde het amendement niet. In reactie gaf minister Blok aan het voorstel van het CDA in deze vorm niet te willen steunen en aan de voorliggende tekst te willen vasthouden. Waar ligt immers de grens van de echte professionele opdrachtgever? Ronnes heeft aangegeven het voorstel te willen herformuleren.
In het kader van de aansprakelijkheid en het kunnen halen van je recht als consument deed de minister nog de toezegging te willen onderzoeken hoe dit eenvoudiger kan onder het nieuwe stelsel. Ook deed de minister nog de toezegging met de verzekeringsbranche te gaan overleggen over goede verzekeringsproducten voor consumenten. De oproep van Bashir om alsnog de motie-Jansen/De Vries (32757, nr. 50) uit te voeren en te komen tot een verplichte verzekerde garantie kreeg geen steun.
Rol van de gemeente
Op de SP na was er steun voor het wetsvoorstel waar het de verschuiving van de preventieve toetsing aan het Bouwbesluit naar private partijen betreft. De SP was van mening dat een dergelijk privatisering geen goed idee is, waarna diverse partijen aangaven dat er feitelijk geen sprake is van privatisering.
De Vries diende – mede op basis van de brief die de G4 vorige week aan de Kamer stuurde – een amendement in (nr. 12) waarmee het mogelijk moet worden dat gemeenten aanwijzingen geven aan kwaliteitsborgers om bepaalde aspecten extra mee te nemen in hun toezicht. Minister Blok reageerde hierop met de toezegging dat hij in de AMvB zal opnemen dat het inspectieplan van de kwaliteitsborger met de vergunningaanvraag mee moet richting gemeenten. Zo nodig kunnen gemeenten dan op basis van hun reguliere toezichtstaak aanvullende informatie opvragen dan wel aanwijzingen geven. Tevens komt er in de AMvB een informatieplicht voor de kwaliteitsborging richting gemeenten. De minister verzocht De Vries om gegeven deze toezeggingen het amendement in te trekken.
Leges
Alle partijen benadrukte dat de huidige leges te hoog zijn en zeker met de invoering van de Wkb omlaag moeten. Met name Madlener (PVV) had diverse interrupties op dit punt. Van de Linde vroeg de minister gebruik te maken van zijn bevoegdheid om via de Wabo wettelijk te regelen dat de leges aan een maximum gebonden worden. De minister gaf aan af te willen wachten wat de plicht om transparant te maken hoe hoog de gemeentelijke kosten zijn oplevert als het gaat om de leges. Vervolgens deed Blok de toezegging dit goed in de gaten te zullen houden en bij onvoldoende effect de leges wettelijk te zullen beperken.
Monumenten
Vanuit de SGP en het CDA werden vragen gesteld in hoeverre het voorgestelde stelsel voldoende zekerheid oplevert voor het behoud van monumenten. De SGP vroeg daarbij de minister monumenten buiten de gevolgklassen te houden. In reactie gaf de minister aan dat in de AMvB al extra eisen gesteld worden aan monumenten. De minister ging er van uit dat dit – in combinatie met de toezegging dat het inspectieplan aan de gemeente wordt verstrekt – voldoende is om ook monumenten onder het nieuwe stelsel mee te nemen.
Implementatie en evaluatie
Met name D66 had vragen over de invoering en evaluatie van de wet. Ook andere partijen vroegen zich af in hoeverre er straks voldoende kwaliteitsborgers aanwezig zijn. In reactie gaf de minister aan vooralsnog vast te willen houden aan de invoering per 1-1-2018. De minister verwacht dat er voldoende kwaliteitsborgers zullen zijn, mede omdat ook de huidige BWT-ambtenaren dat werk straks voor kwaliteitsborgers uit kunnen gaan voeren. Blok gaf verder aan stap voor stap in te willen voeren waarbij jaarlijks goed door de toelatingsorganisatie gemonitord wordt. Tevens zal er na drie jaar geëvalueerd worden alvorens gevolgklassen 2 en 3 worden opgenomen in het stelsel.
Dossiervorming
De Vries diende nog een amendement (nr. 14) in over een verplicht dossier dat voor ieder gebouw en voor iedere verbouwing zou moeten gaan gelden. De aannemer zou dat dossier moeten opstellen en de gemeente zou het moeten beheren. De gemeente zou tevens op basis van dat dossier moeten oordelen of het bouwwerk voldoet en de regels. De Vries zou hieraan gekoppeld een toestemming tot ingebruikname willen zien, binnen een week na aanlevering van het dossier. De minister gaf aan te willen kijken naar het voorstel maar zeker niet zo ver te willen gaan als De Vries voorstelde. De minister gaf tevens aan dat het voorliggende amendement erg ingrijpend is en zeker tot vertraging gaat leiden. De Vries gaf aan een bundeling te willen van het dossier bevoegd gezag en het consumentendossier en dus eigenlijk niets extra’s te willen. Aangezien dat kennelijk onduidelijk geformuleerd is verzocht De Vries de voorzitter om de tweede termijn uit te stellen, zodat hij met een beter voorstel kan komen. De andere partijen gingen akkoord, waarbij ook Bashir aangaf nog met een amendement op de verplichte verzekerde garantie te willen komen.
Over twee weken gaan we dus door in tweede termijn…